طهران چگونه تهران شد؟

تین نیوز

تا پیش از دی ماه سال ۹۳ و کشف اسکلت یک انسان در محله مولوی که متعلق به ۷ هزار سال پیش می شد، گمانه زنی ها مبنی بر این بود که سابقه سکونت در تهران به ۳ هزار سال پیش باز می گردد.

به گزارش تین نیوز به نقل از برنا، نه تنها تهران بلکه همه آنچه امروز مظاهر و نماد های تمدن جدید به حساب می آیند و تهران نیز از آن ها برخوردار است سابقه طولانی ندارند، اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید پایتخت چگونه شکل گرفته و چه داستان هایی را در دل خود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

واقعیت تاریخی این است که هم در ایران و هم در جهان کمتر پایتختی وجود دارد که عمری به کوتاهی تهران داشته باشد، این شهر در قیاس با بسیاری از شهر های کهنسال ایران، شهر نسبتا جوانی است، نهالی است که خیلی زود رشد کرده و هرس هم نشده است.

تا پیش از دی ماه سال ۹۳ و کشف اسکلت یک انسان در محله مولوی که متعلق به ۷ هزار سال پیش می شد، گمانه زنی ها مبنی بر این بود که سابقه سکونت در تهران به ۳ هزار سال پیش باز می گردد، اما بقایای اسکلت یک زن در حفاری فاضلاب یک واحد شخصی تمام این حدس و گمان ها را به هم ریخت.

شهری با قدمت ۷ هزار سال

حرف و حدیث ها در مورد اسکلت پیدا شده و اینکه نشان می داد تهران قدمتی ۷ هزار ساله دارد، ادامه داشت، اما هیچ گاه به تأیید نرسید و هیچ حرفی هم از سفال های به دست آمده در بازار صندوق سازان تهران به میان نیامد تا اینکه پس از مدتی، قدیر افروند باستان شناس و پژوهشگر با اعلام نتایج بررسی روی سفال هایی که از بازار صندوق سازان تهران کشف شده بود ادعا کرد که تاریخ تهران ۷ هزار ساله است.

تهران تا زمان مغولان از قریه های نه چندان معتبر ری به فاصله یک فرسنگی محسوب می شد که بعد از ویرانی ری توسط مغولان، این قریه با مهاجرت ساکنان آواره ری کم کم رو به رشد نهاد و به جمعیت و وسعت آن اضافه شد، تا جایی که در دوره تیموریان به شکل یک شهرک در میان باغ ها در آمد.

بنا به تعریف پروین گنابادی صاحب کتاب عجایب البلدان، ساکنان اولیه این ده در خانه های زیر زمینی و سرداب مانند زندگی می کردند تا از شدت گرما در امان باشند و هنگام حمله دشمن، به خانه های تحتانی پناه می بردند و هر قدر محاصره آن به طول می انجامید، به واسطه آذوقه فراوانی که از راه احتیاط در طول سال ذخیره می کردند بیرون آوردن آن ها از خانه هایشان برای مهاجمان امکان پذیر نبود.

سالی که تهران رسماً پایتخت شد

تهران در زمان شاه طهماسب اول شکل روستایی خود را از دست داد، در سال ۹۴۴ هجری قمری شاه طهماسب دستور داد تا در اطراف شهر بارویی با ۱۱۴ برج به تعداد سوره های قرآن ساخته شود و ۴ پل و ۴ دروازه برای آن ایجاد کرد که دروازه شمیران در شمال شرقی (ابتدای خیابان امیرکبیر فعلی)، دروازه دولاب در جنوب شرقی (خیابان ری فعلی)، دروازه شاه عبدالعظیم در جنوب (خیابان مولوی فعلی) و دروازه قزوین در جنوب غربی (میدان وحدت اسلامی ـ شاپور فعلی) از آن زمان به یادگار مانده است.

سرانجام آقا محمدخان در سال ۱۲۰۰ هجری قمری که مصادف با عید نوروز بود در تهران به تخت پادشاهی نشست و از آن تاریخ تهران رسماً پایتخت شد، مسجد جامع تهران، مسجد شاه و مسجد سلطانی در این زمان ساخته شد و به تدریج بازار گسترش پیدا کرد، در این دوره جمعیت تهران بین ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر تخمین زده شده و محله ارگ، چاله میدان، بازار، سنگلج و عودلاجان از محله های مهم تهران شناخته می شدند.

در عهد ناصرالدین شاه به علت افزایش زیاد جمعیت و محدودیت های موجود، دیوار های طهماسبی ویران و دیوار های جدید در فاصله ای طولانی تر احداث شد.

آغاز نوسازی پایتخت

در این زمان تهران دارای ۱۲ دروازه همچون دروازه دولت، یوسف آباد، دروازه شمیران، دروازه دوشان تپه، دروازه دولاب، دروازه خراسان، دروازه حضرت عبدالعظیم، دروازه غار، دروازه گمرک، دروازه قزوین، دروازه باغ شاه، دروازه خانی آباد شد، از این تعداد تنها دروازه باغ شاه، دروازه قزوین و دروازه گمرک در محدوده منطقه ۱۲ فعلی قرار نداشتند.

در بیستمین سال سلطنت ناصرالدین شاه تغییرات زیادی در ساختار پایتخت به وجود آمد و مراسم آغاز نوسازی پایتخت با تشریفات خاصی برگزار و از همان روز هم تهران «دارالخلافه ناصری» نامیده شد، از دیگر آثار این عهد می توان به «قصر عشرت آباد»، «قصر یاقوت»، «قصر سلطنت آباد» و «قصر امیریه» اشاره کرد.

بعد از ناصرالدین شاه تهران توسعه چندانی پیدا نکرد تا اینکه در زمان حکومت پهلوی اول تصمیم گرفته شد تهران مثل شهر های مدرن اروپایی توسعه پیدا کند، دیوار ها و دروازه ها از بین رفت و به جای آن خیابان ها و میدان های جدید احداث شد و به همین جهت تغییرات زیادی در شهر به وجود آمد، اما تغییرات اساسی در پایتخت از سال ۱۳۰۰ به بعد با از بین رفتن خندق ها و دروازه ها و احداث ساختمان ها و تأسیس بانک ملی، وزارت امور خارجه، شهربانی، ایستگاه راه آهن، دانشگاه تهران و چند بیمارستان مربوط به این دوره است.

چرا تهران مهاجرپذیر شد؟

درسال ۱۳۲۰ و با حمله متفقین به تهران، آشوب و جنگ و نا امنی گریبان پایتخت را گرفت و نبود امنیت در شهرستان ها باعث شد تا بسیاری از مردم به سمت تهران مهاجرت کنند و همین امر باعث گستردگی بی قاعده این شهر شهر شد.

بعد از انقلاب و بعد از گذشت دوران جنگ تحمیلی هم وضعیت تهران به گونه ای شلوغ و بی سامان شد که بسیاری از کارشناسان را به این باور رساند که باید پایتخت را به جای دیگری منتقل کرد.

 

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: تمدن جهان مهاجرت جنوب شرقی نوروز مسجد جامع مسجد گمرک دانشگاه تهران انقلاب دانشگاه تهران ایستگاه راه آهن مهاجرت به تهران شهرری تاریخ تهران تهران قدیم محله مولوی محله عودلاجان حمله متفقین هزار سال پیش ۷ هزار سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۸۸۸۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ساخت مسکن‌های «استطاعت پذیر» در پایتخت به کجا رسید؟

بیش از دو سال از ایجاد قرارگاه مسکن در تهران می‌گذرد، قرارگاهی که قرار بود موجب جهش تولید در امر مسکن سازی بویژه ساخت مسکن‌های «استطاعت پذیر» در پایتخت شود و حالا بعد از دو سال بررسی عملکرد این قرارگاه، معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران از خروجی اقدامات قرارگاه در تهران می‌گوید.

به گزارش ایسنا، بهمن ماه سال ۱۴۰۰،‌ علیرضا زاکانی شهردار تهران از تشکیل قرارگاه جهادی مسکن در شهرداری تهران خبر داد و اعلام کرد که شهرداری نمی‌تواند نسبت به مسکن مردم بی‌تفاوت باشد و در بخشنامه‌ای خطاب به همه مدیران ستادی و شهرداران مناطق، دستور تشکیل قرارگاه جهادی مسکن در شهرداری تهران صادر کرد.

زاکانی در حکم خود نوشت که از همه مدیران مربوطه شهرداری مطالبه دارم که «راه‌اندازی قرارگاه جهادی تأمین مسکن در شهرداری تهران برای مدیریت هماهنگ و همکارانه و مانع‌زدایی از همه فرآیندها، به حداقل رساندن زمان و حذف فرآیندهای موازی و زائد برای صدور مجوزهای لازم برای تولید مسکن در شهر تهران، در اولویت قرار دادن و بکارگیری همه ابزارهای مورد نیاز برای سرعت بخشی به نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد، شناسایی همه ظرفیت‌های تولید مسکن در شهر تهران و تلاش برای فعال‌سازی آنها، به میدان آوردن همه امکانات شهرداری تهران (شامل زمین، مجوزها و جز آن) برای تأمین مسکن و به ویژه مسکن استطاعت‌پذیر، فعال کردن اجرای بند ۲۱ ماده ۵۵ قانون شهرداری مبنی بر اتخاذ تدابیر لازم جهت تأمین مسکن برای افراد و گروه‌های بی‌بضاعت و کم‌استطاعت» را در دستور کار قرار دهند.

سیدمهدی هدایت مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران نیز درباره هدف شهرداری تهران از ساخت مسکن «استطاعت پذیر» تأکید کرده بود: هدف ما از ساخت مسکن استطاعت پذیر در شهر تهران این است که در محل و محدوده هایی مسکن تولید کنیم که استطاعت مردم برای خرید آن جواب دهد. مسکن‌هایی که بیشتر روی آن کار می‌کنیم و برای آن پروژه تعریف کرده‌ایم، اغلب در پهنه جنوب و مناطق ۱۵،۱۸،۱۶،۱۹،۲۰،۲۱و۲۲ قرار دارد.

حالا بعد از گذشت حدودا دو سال،‌ فرصتی برای محک قرارگاه مسکن پیش آمده است و حمیدرضا صارمی معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران در گفت وگو با ایسنا، درباره اثرات و ثمرات قرارگاه مسکن در شهر تهران به ایسنا می‌گوید: زمانی که شهردار تهران قرارگاه مسکن را تشکیل داد شاهد عقب‌ماندگی هشت ساله در ساخت مسکن بودیم. یعنی تعداد واحدهای مسکونی‌ که سالانه باید از تخریب و نوسازی احداث می‌شد بیش از ۲۰۰ هزار واحد در برخی سال‌ها بود که به حدود ساخت ۴۰ هزار واحد رسیده بود و فشار تقاضا نیز در تهران شکل گرفته بود، چراکه عرضه مسکن کم شده بود و به دلیل عدم تعادل بین عرضه و تقاضا قیمت مسکن در تهران به شدت رو به افزایش داشت.

وی با بیان اینکه مشکل کمبود مسکن در تهران را نمی‌شد با کارهای عادی پاسخ داد، ادامه می‌دهد: بخش خصوصی نیز به دلیل گران شدن زمین و بارگذاری کم براساس طرح تفصیلی، رغبتی برای ساخت و ساز در تهران نداشت و در بافت فرسوده نیز مشوق‌های لازم برای تشویق مردم به ساخت و ساز وجود نداشت.

صارمی با بیان اینکه شهردار تهران در ایجاد قرارگاه مسکن دو هدف داشت، می افزاید: شهردار تهران می‌خواست با ایجاد قرارگاه مسکن، رکود هشت ساله مسکن را متوقف کند و رشد تولید مسکن را به حداقل نیاز یعنی ساخت ۱۵۰ هزار واحد در سال برساند.

وی با بیان اینکه حدود دو سال از عمر ایجاد قرارگاه مسکن می‌گذرد، تاکید می‌کند: با ایجاد قرارگاه مسکن اتفاقات خوبی رخ داده است چراکه رکودی که در سال ۱۴۰۱ وجود داشت و آمارها نشان می‌داد که تعداد واحدهای مسکونی به حدود ۴۰ هزار رسیده بود، حالا به نزدیک ساخت ۷۰ هزار واحد رسیده که دستاورد خوبی است و حدود ۱۶ هزار واحد نیز در بافت فرسوده بوده است.

زمانی که شهردار تهران قرارگاه مسکن را تشکیل داد شاهد عقب‌ماندگی هشت ساله در ساخت مسکن بودیم. یعنی تعداد واحدهای مسکونی‌ که سالانه باید از تخریب و نوسازی احداث می‌شد بیش از ۲۰۰ هزار واحد در برخی سال‌ها بود که به حدود ساخت ۴۰ هزار واحد رسیده بود و فشار تقاضا نیز در تهران شکل گرفته بود

صارمی با بیان اینکه به دلیل مشوق‌های بافت فرسوده مردم مجددا به سمت سرمایه‌گذاری در بافت فرسوده رغبت پیدا کرده‌اند،‌ می گوید: بخش خصوصی مجددا وارد بازار تولید مسکن شده است و همچنین نهادها و موسساتی که ظرفیت ساخت ساختمان داشتند به این سمت سوق پیدا کرده‌اند. به‌گونه‌ای که بیش از ۶۰۰ هزار واحد تفاهمنامه با نهادها و سازمان‌های مختلف امضاء شده که حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار واحد در مراحل ساخت است و حدود ۱۰۰ هزار واحد نیز به سمت مقدمات اولیه برای صدور پروانه رسیده است.

وی با بیان اینکه وضعیت مسکن در تهران پیش از ایجاد قرارگاه مسکن به‌گونه‌ای بود که دیگر با کارهای عادی نمی‌شد مشکل مسکن را حل و فصل کرد، ادامه می دهد: باید قرارگاهی ایجاد می‌شد که به صورت همه‌جانبه به موضوع مسکن وارد شود و به همین دلیل قرارگاه مسکن شکل گرفت.

معاون شهردار تهران در پاسخ به این سوال که در سال سوم فعالیت قرارگاه مسکن چه برنامه‌هایی دارید،‌ می افزاید: سیاست دکتر زاکانی این است که در سال سوم به اقدامات شدت ببخشد و بیشتر تمرکز نیز بر روی مسکن قابل استطاعت باشد و همچنین تلاش برای ایجاد تثبیت در قیمت مسکن در دستور کار قرار دارد تا بتوانیم با اقداماتی که انجام داده و خواهیم داد در سال جدید یک آرامشی را به بازار مسکن بدهیم تا عملا بازار مسکن را به تعادل نسبی برسانیم.

انتهای پیام